ഇന്ത്യയിലെ സുവർണ്ണ നദി

ഝാർക്കണ്ഡിന്റെ തലസ്ഥാനമായ റാഞ്ചിയുടെ തെക്ക് ഭാഗത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ചോട്ടാ നാഗ്പൂർ സമതലത്തിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിച്ച്, ഏതാണ്ട് 400 കിലോമീറ്റർ സഞ്ചരിച്ച്, പശ്ചിമ ബംഗാളും ഒറീസ്സയും കടന്ന് ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിൽ ലയിക്കുന്ന ഒരു നദിയെ കുറിച്ചാണ് ഈ ലേഖനം.

സുബർണരേഖ എന്നാണ് ഈ നദിയുടെ പേര്, പേരിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാവുന്നത് പോലെ അർത്ഥം 'സ്വർണ്ണ രേഖ' എന്നുതന്നെ. നദിയുടെ ഉത്ഭവസ്ഥാനത്തെ ഗ്രാമത്തിന്റെ പേര് പിസ്ക എന്നാണ്. നിരവധി വർഷങ്ങളായി ഇവിടത്തെ ഗ്രാമീണർ സുബർണരേഖയിൽ നിന്ന് സ്വർണ്ണം ഖനനം ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ഐതിഹ്യം അനുസരിച്ച്, ഈ നദിയിൽ സ്വർണ്ണത്തരികളുണ്ട്. ഗ്രാമീണർ ഈ നദിയുടെ കരയിലും അടിത്തട്ടിലും തിരഞ്ഞാണ് സ്വർണ്ണം കണ്ടെത്തുന്നത്.

രവീന്ദ്രനാഥ ടാഗോറും ബിഭൂതിഭൂഷൻ ബന്ധോപാധ്യയും, തങ്ങളുടെ സൃഷ്ടികളിലൂടെ സുബർണരേഖാ നദിയെ അനശ്വരമാക്കിയിട്ടുണ്ട്.

ഇന്ത്യൻ സിനിമാ സംവിധായകനായ ഋഥ്വിക്ക് ഘട്ടക്കിനെയും (1925-76) ഈ നദി പ്രചോദിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. അന്നത്തെ ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയുടെ ഭാഗമായിരുന്ന ഡക്കയിലാണ് ഋഥ്വിക്ക് ഘട്ടക്ക് ജനിച്ചത്. അദ്ദേഹമെടുത്ത ഒരു പ്രശസ്തമായ സിനിമയുടെ പേരും സുബർണരേഖ എന്നായിരുന്നു. ഏറ്റവും മികച്ച ഇന്ത്യൻ സിനിമകളിൽ ഒന്നായിട്ടാണ് ഈ സിനിമ പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നത്. വിഭജകാലത്ത് കഷ്ടപ്പാട് ഏറ്റുവാങ്ങേണ്ടി വന്ന നിസ്സഹായരായ ഇന്ത്യക്കാരുടെ പ്രതീകമായിട്ടാണ് ഈ സിനിമയിൽ നദിയെ ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്നത്. നദിയുടെ കരയിൽ താമസിച്ചിരുന്നവർക്ക് അവരുടെ ഭൂമിയും ഉപജീവനമാർഗ്ഗവും നഷ്ടപ്പെടുന്നതിനെ കുറിച്ചും ഈ സിനിമ പറയുന്നു. അവരുടെ ആശകളും നിരാശയും അന്യവൽക്കരണവുമാണ് സിനിമ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നത്.

മുനിസിപ്പാലിറ്റിക്കും മറ്റ് വ്യവസായങ്ങൾക്കും ജലം നൽകുന്ന ഒരു സ്രോതസ്സായി ഈ നദി ഇന്ന് മാറിയിയിരിക്കുന്നു. ഒരു ഹൈഡൽ പ്രൊജക്റ്റും നദിയിലുണ്ട്. നദിയുടെ കരകളിൽ നിരവധി ഖനന കമ്പനികളും കാണാം. ഈ നദി ഒഴുകിച്ചെന്നെത്തുന്ന, ഒഡീഷയിലെ മയൂർബഞ്ചിലും സിംഗ്ബമ്മിലുമാണ് ഇന്ത്യയിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ചെമ്പ് നിക്ഷേപം കാണപ്പെടുന്നത്.

നിലവിൽ ഈ നദിയുടെ അടുത്തട്ടിൽ സ്വർണ്ണത്തരികൾ അധികം കാണില്ലെങ്കിലും, ഈ നദിയുടെ സ്വർണ്ണച്ഛവി ഇപ്പോഴും ഓർമ്മകളിൽ തിളങ്ങിത്തന്നെ നിൽക്കുന്നു.